100 lat zobowiązuje. W 100.lecie odzyskania niepodległości nie możemy nie zająć się najważniejszym, obok hymnu i godła symbolem Niepodległej. Symbolem wszechobecnym w naszej przestrzeni publicznej – poską flagą. Flaga Państwowa Rzeczypospolitej Polskiej – prostokątny płat tkaniny o barwach Rzeczypospolitej Polskiej i proporcji 5:8, umieszczony na maszcie. Ustawa stanowi, że barwami RP są kolory biały i czerwony, ułożone w dwóch poziomych, równoległych pasach tej samej szerokości, z których górny jest koloru białego, a dolny koloru czerwonego. Barwy flagi są odwzorowaniem kolorystyki godła państwowego, który stanowi orzeł biały na czerwonym polu. Zgodnie z zasadami heraldyki pas górny reprezentuje białego orła, a dolny czerwone pole tarczy herbowej. Według symboliki używanej w heraldyce koloru białego używa się jako reprezentację srebra, oznacza on także wodę, a w zakresie wartości duchowych czystość i niepokalanie. Kolor czerwony jest symbolem ognia i krwi, a z cnót oznacza odwagę i waleczność. Tyle o fladze mówi ustawa. A co mówią o niej polscy artyści?
Im bliżej rocznicowej daty, tym temat polskiej tożsamości staje się gorętszy. W ostatnich latach zorganizowano kilka wystaw dotyczących różnych aspektów polskości i definiującej ją symboliki: Późna polskość. Formy narodowej tożsamości po 1989 roku w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski (2017), Ojczyzna w sztuce w krakowskim MOCAKu (2018), Historiofilia. Sztuka i polska pamięć w Starej Drukarni Naukowo-Technicznej w Warszawie (2017), Dziedzictwo w Pałacu Kultury (2017), Polki, patriotki, rebeliantki w galerii miejskiej Arsenał w Poznaniu (2017) oraz Flaga w Galerii Narodowego Centrum Kultury Kordegarda w Warszawie (2017) – wystawa dzieł z motywem narodowej flagi w sztuce współczesnych polskich artystów. Z wystaw tych wynika oczywisty wniosek, że jesteśmy na etapie definiowania na nowo polskiej tożsamości. Polska symbolika to już nie (lub nie tylko) bociany, łany zbóż, wierzby przydrożne, Chopin i Pan Tadeusz. To już skansen. Co nas zdefiniuje? Czy przeważy wątek martyrologiczno-traumatyczny, czy uda nam się znaleźć w sobie narodową radość i optymizm okaże się w najbliższej przyszłości.
